Najlepsze środki ewakuacji to takie, które nigdy nie musiały być użyte podczas prawdziwego pożaru. W przypadku większości obiektów na szczęście nie zachodzi potrzeba sprawdzenia systemów bezpieczeństwa w obliczu prawdziwego żywiołu, co nie zwalnia właściciela z obowiązku zainstalowania systemów ewakuacji i regularnego sprawdzania ich działania. Jak powinny wyglądać dobrze zabezpieczone drogi ewakuacyjne?
Uniwersalne rozwiązanie nie istnieje
Chociaż przepisy dotyczące planowania dróg ewakuacyjnych są niezwykle dokładne, nie powstał żaden wzorzec, stanowiący punkt odniesienia dla wszystkich innych instalacji. Związane jest to z faktem, iż każdy obiekt różni się pod względem budowy, rodzaju oraz ilości stref pożarowych, a także kategorii zagrożenia. Z tego powodu na potrzeby każdego budynku przygotowywany jest scenariusz pożarowy, uwzględniający dostępne rozwiązania sygnalizacji, przeciwdziałania pożarowi oraz ewakuacji zgromadzonych wewnątrz obiektu ludzi. Metody zabezpieczające drogi ewakuacji działają wspólnie z innymi elementami instalacji, dlatego już na etapie projektowania należy przeprowadzić dokładną analizę budynku, aby dostosować rozlokowanie i funkcjonowanie dróg ewakuacji.
Od strony prawnej najważniejszymi dokumentami podczas zabezpieczania przeciwpożarowego jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690) oraz Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie uzgadniania projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno-budowlanego, projektu technicznego oraz projektu urządzenia przeciwpożarowego pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej (Dz.U. 2021 poz. 1722).
Jakie są zagrożenia podczas ewakuacji?
Podstawowym zadaniem drogi ewakuacyjnej jest zapewnienie ludziom możliwości sprawnego i bezpiecznego opuszczenia obiektu. Największym zagrożeniem w tym wypadku nie jest ogień, ale gorące gazy oraz dymy, które niosą ze sobą ryzyko poparzenia dróg oddechowych i zatrucia toksycznymi produktami spalania. Dym dodatkowo ogranicza pole widzenia, utrudnia oddychanie, a zatrucie tlenkiem węgla prowadzi do dezorientacji, paniki, utraty zdolności do podejmowania racjonalnych decyzji, a w skrajnych przypadkach do utraty przytomności i śmierci. Z tego powodu droga ewakuacyjna musi być wyraźnie oznaczona, dzięki czemu znalezienie drogi na zewnątrz nie będzie sprawiało trudności nawet w sytuacji ograniczonej widoczności. Sygnalizacja jest też niezwykle istotna z innego powodu. W sytuacjach stresowych ludzie często postępują według przyzwyczajeń i mogą próbować opuścić budynek tą samą drogą, którą do niego weszli, co nie zawsze jest bezpiecznym wyjściem.
Zwalczanie zadymienia
Ochrona dróg ewakuacyjnych opiera się na wytworzeniu różnicy ciśnień, dzięki czemu dym oraz inne szkodliwe produkty spalania zostają usunięte z kanałów przeznaczonych do ewakuacji. Po wykryciu pożaru następuje otwarcie wywietrzników, które generują ciąg pomiędzy punktem poboru powietrza czystego i wyrzutu powietrza zanieczyszczonego. Instalacja oddymiająca może wykorzystywać naturalny ciąg termiczny – mowa wtedy o systemie grawitacyjnym – lub ruch powietrza wymuszany jest przez układ wentylatorów, które są określane jako wyciąg lub nawiew mechaniczny.
Niezależnie od sposobu oddymiania podczas zabezpieczania budynków piętrowych ważne jest, aby dym był stale utrzymywany powyżej płonącej kondygnacji, jednakże nie może się to odbywać w sposób, który stwarza zagrożenie dla osób, przebywających na piętrach znajdujących się nad źródłem ognia. Klatki schodowe muszą zostać jak najszybciej oczyszczone z dymu, gdyż stanowią kluczowy element drogi ewakuacyjnej. Podczas pożaru nie wolno używać wind, ze względu na ryzyko odcięcia zasilania pomiędzy piętrami, toteż schody stanowią najbezpieczniejszą drogę na zewnątrz obiektu. Aby uniknąć gromadzenia się dymu u góry klatki, system oddymiania musi zostać uruchomiony natychmiast po wykryciu pożaru, co wymaga obecności sprawnego systemu detekcji, składającego się nie tylko z czujek dymu, ale również temperatury oraz ognia. Poprawna instalacja systemu oddymiania dróg ewakuacyjnych i klatek schodowych jest niezwykle ważna, dlatego warto powierzyć ją profesjonalistom. Zobacz ofertę FPI: https://fpi.com.pl/systemy-oddymiania/
